Admin
10/09/2023
Share
Tô Hoài, với tuổi đời 95 năm, kinh nghiệm nghề nghiệp trên 70 năm và hơn 160 tác phẩm đã được xuất bản, hiện nay là một trong những nhà văn hiện đại Việt Nam thành công với nhiều thành tựu đáng nể trong sự nghiệp sáng tác của mình.
Khi nhắc đến ông, người đọc sẽ ngay lập tức liên tưởng đến Tô Hoài – nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm về Hà Nội, miền núi Tây Bắc, Việt Bắc. Ông cũng là tác giả của những truyện dành cho thiếu nhi và những tác phẩm hồi ký, tự truyện…
Tô Hoài đã tạo nên một giá trị độc đáo và một gương mặt không thể nhầm lẫn trong thế giới nghệ thuật đa dạng.
Ngày 6-7-2014, cách đây 5 năm, nhà văn Tô Hoài ra đi, kết thúc hành trình sáng tác kéo dài hơn 70 năm.
Nhà văn Tô Hoài – người sinh ra để sáng tác.
Nguyễn Sen, được biết đến với tên thật là Tô Hoài, sinh ngày 27-9-1920 tại làng Nghĩa Đô, Từ Liêm, một phủ Hoài Đức xưa, hiện nay là phường Nghĩa Đô, Hà Nội.
Ông Tô Hoài lấy tên bút danh từ hai địa danh là Phủ Quốc Oai và vùng ven sông Tô Lịch, nơi ông đã trải qua tuổi thơ và những năm thanh xuân. Ông bắt đầu theo đuổi nghề văn khi mới mười bảy, mười tám tuổi.
Các tác phẩm đầu tiên của ông được xuất bản trên Hà Nội tân văn và Tiểu thuyết thứ bảy.
Mặc dù xuất hiện ở giai đoạn cuối của thời kỳ 1930-1945, Tô Hoài đã nhanh chóng khẳng định vị trí của mình trong đội ngũ nhà văn thời kỳ này qua một chuỗi tác phẩm độc đáo và đặc sắc, bao gồm “Dế mèn phiêu lưu ký” (1941), “Quê người” (1941), “O chuột” (1942), “Trăng thề” (1943), và “Nhà nghèo” (1944).
Từ những tác phẩm này, người đọc có thể dễ dàng nhận thấy sự mãn nguyện và sự đam mê trong công việc nghệ thuật của ông. Sau đó, Tô Hoài đã chia sẻ trong “Tự truyện” về việc ông bắt đầu sự nghiệp văn chương: “Tôi bắt đầu viết văn ba năm trước Cách mạng Tháng Tám, 1945 và trong thời gian đó, tôi viết được năm truyện dài, truyện vừa, ba tập truyện ngắn, cùng với nhiều truyện thiếu nhi như Dế mèn, có mấy chục truyện, in và chưa in, tôi đã viết lung tung mà không nhớ hết. Điều này cũng không có gì lạ. Lúc đó, viết để kiếm sống, tôi phải làm việc chăm chỉ như vậy.”.
Những ai đã có cơ hội đọc qua cuốn sách “Dế Mèn phiêu lưu ký” chắc chắn sẽ mãi không thể quên được sự gắn bó đặc biệt giữa những nhân vật như Dế Mèn, Dế Trũi, Xiến Tóc trầm lặng, chị Cào Cào ồn ào duyên dáng, Bọ Ngựa kiêu căng và Cóc huênh hoang…
Tác giả dùng ngòi bút để miêu tả tính cách và cuộc sống riêng của từng loài động vật, thể hiện quan niệm về nhân sinh, khát vọng của người lao động và mong muốn một cuộc sống hòa bình, yên vui và đoàn kết.
Chuyện về chú Dế Mèn không chỉ mang ý nghĩa cho trẻ em mà còn dành cho toàn xã hội. Nó thực sự có giá trị về tinh thần suốt cuộc sống của con người.
Dù ở bất kỳ địa điểm và thời điểm nào, người đọc luôn tìm thấy nhiều điều thú vị và bài học ý nghĩa từ tác phẩm này. Vì vậy, ”Dế Mèn phiêu lưu ký” đã được tái bản nhiều lần, dịch ra 20 ngôn ngữ và được bạn bè quốc tế đón nhận nồng nhiệt không thua kém những truyện cổ tích kinh điển của Andersen hay nhà văn anh em Grimm.
Năm 2006, Tô Hoài được trao tặng bằng chứng nhận của Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam với tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký đã được dịch nhiều thứ tiếng nhất.
Sau Cách mạng Tháng Tám, Tô Hoài tiếp tục sáng tác nhiều tác phẩm đa dạng và có giá trị trong nhiều thể loại khác nhau. Ông không chỉ làm báo, mà còn viết văn về cuộc sống gắn bó với núi rừng ở khu vực Việt Bắc và Tây Bắc, và tham gia cùng bộ đội trong các chiến dịch.
Trong thời gian này, Tô Hoài đã có điều kiện thu thập nhiều tư liệu để viết “Truyện Tây Bắc,” trong đó bao gồm những tác phẩm nổi bật như “Vợ chồng A Phủ,” “Mường Giơn”….
Tập sách đã đưa Tô Hoài khám phá những tầm cao mới trong văn học tiến bộ trong thời kỳ chiến tranh chống Pháp. Các nhân vật như A Phủ, Mỵ, Ính (Mường Giơn) có thể được coi là những ví dụ điển hình cho người nông dân miền núi bị bóc lột, áp bức bởi bọn thực dân và chúa đất.
Họ đã táo bạo tỏ ra kiên cường vươn lên phá bỏ trạng thái áp bức và mang lại sự tự do cho bản thân và dân tộc của mình. Hành trình chiến đấu để giành quyền tự do cho các dân tộc thiểu số cũng là con đường dẫn người nông dân miền núi đến với cuộc cách mạng, đến với Đảng.
Sáng tạo của Tô Hoài đã vượt ra ngoài giới hạn của tác phẩm văn học, trở thành dữ liệu mặc dù đã bị lãng quên trong màn đời như một câu chuyện xa xưa.
Tô Hoài, nhà văn nổi tiếng, có câu nói “gừng càng già càng cay”. Dù đã vào tuổi già, ông vẫn sáng tác và xuất bản hai tập hồi ký văn học là “Cát bụi chân ai” (1992) và “Chiều chiều” (2000).
Vào tháng 2 năm 2018, Tô Hoài đã công bố ba cuốn sách quý là “Giữ gìn 36 phố phường” (tạp văn), “Những ký ức không chịu ngủ yên” (hồi ký) và “Người con gái xóm Cung” (truyện ngắn), làm phong phú thêm kho tàng văn chương của ông.
Nhà văn Tô Hoài – người tài năng trong giới văn chương.
Có những nhà văn, nhà thơ đã tôn vinh chữ Hán và chữ Nôm. Anh Tô Hoài, cùng với Nguyễn Công Hoan, Ngô Tất Tố… Đã tôn vinh chữ Quốc ngữ.
Nhận định của nhà thơ Hữu Thỉnh – Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam về nhà văn Tô Hoài là tôi đã được gần các thế hệ đi trước và từ đó, tôi càng hiểu giá trị của những giây phút sống bên cạnh họ, kể cả khi các anh im lặng.
Theo nhận định của nhà thơ Trần Đăng Khoa, Tô Hoài được coi là một tài năng văn học vĩ đại, một người có nhiều tác phẩm ấn tượng.
Ông sáng tác đa dạng các thể loại văn chương như tiểu thuyết, truyện vừa, bút ký, ký sự, truyện ngắn, hồi ký, tự truyện, tiểu luận phê bình, truyện dành cho thiếu nhi và cả các bài báo ngắn, đánh giá sách chỉ bằng một cách viết đơn giản như của một đứa trẻ.
Tô Hoài thực sự là một nhà văn chuyên nghiệp, ông có khả năng viết văn ở bất kỳ đâu, thậm chí cả khi tham gia các cuộc họp.
Việc sáng tác là một công việc thường xuyên của nhà văn Tô Hoài. Nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn nhận xét rằng, so với những nhà văn hiện đại khác, Tô Hoài có thể được xem là một nhà văn chuyên nghiệp và giàu tài năng.
Đến đâu sống đến đó. Trong việc viết, Tô Hoài có điểm đặc biệt là không chỉ có cuộc sống văn chương, mà còn có cuộc sống chính trị của một người làm công tác cán bộ, hoặc nói rộng hơn, cuộc sống của một nhà hoạt động xã hội.
Ngày 6-7-2014, nhà văn Tô Hoài đã qua đời sau một cuộc sống khó khăn và không ngừng sáng tác.
Với hành trình gần một thế kỷ, ông đã để lại những giá trị quý báu cho cuộc sống. Người đọc xưa nay và mãi sau đều khó quên những đóng góp độc đáo và đặc biệt của Tô Hoài trong văn chương Việt Nam.
